th
en
ch
มะตาด
-
มะตาด
-
ส้มปรุ ส้านท่า ส้านป้าว ส้านปรุ ส้านใหญ่ แอปเปิลมอญ ส้านมะตาด
-
Dillenia indica L.
-
DILLENIACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
-
เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ มีความสูงประมาณ 10-20 เมตร ้ไม่ผลัดใบ เรือนยอดทรงพุ่มกลมหรือรูปไข่ ทึบ ลำต้นของมะตาดมักคดงอ ไม่ตั้งตรง และมักมีปุ่มปมปรากฏอยู่บนลำต้น ซึ่งจะเกิดจากร่องรอยของกิ่งแก่ที่หลุดร่วง ส่วนเปลือกต้นเป็นเปลือกหนา มีสีน้ำตาลอมแดงหรือสีทองแดง เมื่อแก่เปลือกต้นจะเปลี่ยนเป็นสีเทา
-
ใบเป็นใบเดี่ยวเรียงสลับ รูปใบหอกหรือเป็นรูปไข่กลับ ใบมีความกว้างประมาณ 8-12 เซนติเมตร ยาวประมาณ 25-30 เซนติเมตร ปลายใบแหลมเป็นติ่งสั้น ส่วนโคนใบเรียวสอบแคบและมน แผ่นใบหนา ใบเป็นคลื่นลอนตามเส้นแขนง ขอบใบเป็นหยักและฟันเลื่อย มีหนามเล็ก ๆ อยู่ที่ปลายสุดของเส้นแขนงตรงขอบใบ
-
ดอกมีสีขาวนวล มีกลิ่นหอมอ่อน ๆ ออกดอกเดี่ยวบริเวณง่ามใบและกิ่งบริเวณปลาย ก้านดอกมีความยาวประมาณ 3-5 เซนติเมตร และมีขนสากมือ ส่วนกลีบเลี้ยงดอกมีลักษณะเป็นแผ่นโค้งคล้ายช้อน มีอยู่ 5 กลีบ ลักษณะของกลีบเป็นรูปไข่กลับบาง มีความกว้างประมาณ 15-18 เซนติเมตร กลีบดอกจะร่วงได้ง่ายเมื่อดอกบาน ดอกมีเกสรตัวผู้สีเหลืองอยู่จำนวนมาก ล้อมรอบเกสรตัวเมีย โดยเกสรตัวเมียจะมีสีขาว
-
เมล็ดมีสีน้ำตาล กว้างประมาณ 0.5-0.8 เซนติเมตร เมล็ดมีเมือกห่อหุ้ม เมื่อแก่จัดเมล็ดจะมีสีน้ำตาลเข้มไปจนถึงเกือบดำ
-
ผลเป็นผลเดี่ยวสด ลักษณะเป็นรูปทรงกลมใหญ่อวบ ซึ่งเป็นกาบที่เกิดขึ้นมาจากกลีบเลี้ยงที่อัดกันแน่นและแข็ง มีความกว้างประมาณ 10-15 เซนติเมตร ผลเมื่ออ่อนจะเป็นสีเขียว เมื่อแก่แล้วจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองเข้ม ผลมีกลิ่นเฉพาะตัว มีเมือกเหนียวและมีรสเปรี้ยวอมฝาด ในหนึ่งผลจะมีเมล็ดอยู่เป็นจำนวนมาก
-
มีสารต้านอนุมูลอิสระ บำรุงร่างกาย ลดระดับน้ำตาลในเลือด ต้านอาการลมชัก ถอนพิษไข้ ลดไข้ แก้ไอ ขับเสมหะ แก้ปวดท้อง ช่วยในการขับถ่าย สมานแผล ถอนพิษจากแมลงสัตว์กัดต่อย
