คลังต้นไม้แห่งการเรียนรู้

คำแสด

• ชื่อไทย
  คำแสด
• ชื่ออื่น
  แทงทวย กายขัดหิน ขี้เนื้อ มะกายคัด ลายตัวผู้ แสด คำแดง ทองทวย
• ชื่อวิทยาศาสตร์

  Mallotus philippensis (Lam.) Müll.Arg.

• ชื่อวงศ์
  EUPHORBIACEAE

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

• ลักษณะวิสัย

  เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก มีความสูงของต้นประมาณ 5-12 เมตร บ้างว่าสูงได้ประมาณ 15 เมตร เปลือกลำต้นเป็นสีน้ำตาลปนเทาและมักมีร่อง ที่กิ่งอ่อนมีขนสีน้ำตาลปกคลุมและมียางสีแดง

• ลักษณะใบ

  ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ ลักษณะของใบเป็นรูปไข่หรือรูปรี ปลายใบแหลมหรือเป็นติ่งแหลม โคนใบมนหรือกลม ส่วนขอบใบเรียบ ใบมีขนาดกว้างประมาณ 3-8 เซนติเมตร และยาวประมาณ 6-10 เซนติเมตร หลังใบเรียบเกลี้ยง ส่วนท้องใบมีขนอยู่หนาแน่นและมีต่อมเกล็ดเป็นจำนวนมาก มีเส้นแขนงใบ 3 เส้น ใบอ่อนเป็นสีน้ำตาล และมีก้านใบยาวประมาณ 1.5-5 เซนติเมตร ส่วนหูใบมีลักษณะเป็นรูปสามเหลี่ยมแคบ ยาวประมาณ 0.5-1.3 เซนติเมตร

• ลักษณะดอก

  ออกดอกเป็นช่อตามซอกใบและตามปลายกิ่ง ดอกเป็นแบบแยกเพศและอยู่บนต้นเดียวกัน โดยช่อดอกเพศผู้จะมีความยาวได้ถึง 18 เซนติเมตร ออกเป็นกลุ่มประมาณ 3-4 ดอก ดอกเป็นสีเขียว มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 0.2-0.3 เซนติเมตร ดอกไม่มีกลีบดอก แต่มีเฉพาะกลีบเลี้ยงดอก 3-4 กลีบ

• ลักษณะเมล็ด

  เมล็ดมีสีดำ เป็นทรงรี ยาวประมาณ 0.4 เซนติเมตร

• ลักษณะผล

  ลักษณะของผลเป็นรูปทรงกลมแป้น แบ่งออกเป็นพู 3 พู ผลมีขนาดประมาณ 0.7-0.9 เซนติเมตร ผิวของผลมีขนสั้นและต่อมผงเล็ก ๆ สีแดงหรือสีน้ำตาลเข้ม เมื่อผลแห้งจะแตกออกตามพู

• สรรพคุณ

  บำรุงธาตุ แก้ไข้ แก้หวัด แก้อาการวิงเวียนศีรษะ ใช้รักษาโรคกระเพาะ ขับพยาธิ แก้ปัสสาวะแดงหรือเหลือง ใช้เป็นยาพอกบาดแผล เป็นยาทาแก้สัตว์มีพิษกัดต่อย