คลังต้นไม้แห่งการเรียนรู้

คนทีสอ

• ชื่อไทย
  คนทีสอ
• ชื่ออื่น
  คนทีสอขาว ทีสอ เทียนขาว สีสอ คนตีสอ มูดเพิ่ง ผีเสื้อ สีเสื้อน้อย ดอกสมุทร ผีเสื้อน้อย โคนดินสอ ดินสอ
• ชื่อวิทยาศาสตร์

  Vitex trifolia L.

• ชื่อวงศ์
  LAMIACEAE

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

• ลักษณะวิสัย

  เป็นไม้พุ่มขนาดกลาง สูงประมาณ 3-6 เมตร ทั้งต้นมีกลิ่นหอม เปลือกลำต้นเรียบ สีเทา เป็นกระสีดำ แตกเป็นร่องตื้นตามยาว

• ลักษณะใบ

  ใบเป็นใบประกอบแบบนิ้วมือ ออกตรงกันข้าม ใบย่อยรูปไข่ปลายแหลม 3 ใบ กว้าง 2.5-3 เซนติเมตร ยาว 4-6 เซนติเมตร ขอบใบเรียบ ปลายแหลม โคนใบสอบ ท้องใบและหลังใบเรียบ หลังใบสีเขียว ท้องใบเป็นสีนวลขาว มีขน ก้านใบยาว 1-3 เซนติเมตร ก้านใบย่อยสั้นมาก

• ลักษณะดอก

  ดอกออกเป็นช่อ แยกแขนง ดอกมีขนาดเล็กสีฟ้าอมม่วง เป็นช่อยาว ออกที่ยอดหรือตามซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ก้านดอกสั้น โคนกลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอด ยาว 5-8 มิลลิเมตร ปลายแยกรูปปากเปิด มีขน

• ลักษณะเมล็ด
• ลักษณะผล

  ผลเป็นผลสด รูปทรงกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 3-6 มิลลิเมตร ผลแห้ง ผิวเรียบ มีเมล็ดเดียว มีสีเขียวนวล เมล็ดกลม สีน้ำตาล เมื่อสุกมีสีคล้ำหรือดำ

• สรรพคุณ

  ใบรสร้อนสุขุมหอม บำรุงน้ำดี ขับเสมหะ บำรุงธาตุ รักษาโรคตับ ขับลม แก้ไอ แก้หืด ฆ่าพยาธิ ดอกรสหอมฝาด แก้ไข้ แก้หืดไอ ผลมีรสร้อนสุขุม แก้คลื่นเหียนอาเจียน แก้ลม แก้ไข้ เมล็ดรสร้อนสุขุม ระงับปวด เจริญอาหาร รากรสร้อนสุขุม แก้ไข้ แก้โรคตับ โรคตา ถ่ายน้ำเหลือง ขับเหงื่อ ขับปัสสาวะ เปลือกรักษาอาการไข้ ทำให้เย็น